PTSD

Zespół stresu pourazowego (ang. Post-traumatic stress disorder; PTSD), zgodnie z klasyfikacją chorób ICD 10 stwierdza się w przypadku, gdy:

1)      pacjent był wystawiony na działanie zagrażającej sytuacji stresowej, która  spowodowała odczuwanie przejmującego cierpienia;  

2)      występują u niego natrętne, żywe powracające wspomnienia (ang. flashbacks), realistyczne sny związane z traumą oraz powtórne przeżywanie
         traumy w przypadku ekspozycji na bodziec przypominający traumatyczne zdarzenie;

3)      osoba unika sytuacji przypominających traumę stresor;

4)      występuje jeden lub więcej z następujących objawów

• częściowa lub całkowita niezdolność do odtworzenia traumatycznych wydarzeń

• utrzymująca się zwiększona wrażliwość i napięcie emocjonalne w postaci którychkolwiek z dwóch objawów, które nie występowały przed traumą

- trudności z zasypianiem i utrzymaniem snu

-  drażliwość i wybuchy gniewu

- trudność w koncentracji

- nadmierna czujność

- wzmożona reakcja zaskoczenia

Wszystkie powyższe kryteria zaburzenia (2,3,4) zostały spełnione w ciągu 6 miesięcy od stresującego wydarzenia ( lub od zakończenia oddziaływania sytuacji stresowej).

Pacjenci z PTSD wykazują symptomy:

• Odtwarzają w pamięci od nowa traumę

• Unikają sytuacji i obiektów przypominających im z traumą

• Pobudzeni są emocjonalnie, czujni, łatwo wpadają w gniew, mają problemy z koncentracją

• Pozostają nadmiernie czujni, łatwo wybuchają gniewem, mają trudności z koncentracją

Uraz psychiczny

• Uraz powoduje zdarzenie, które przekracza zwykłe zdolności przystosowawcze jednostki

• Zdarzenia traumatyczne wiążą się z zagrożeniem zdrowia lub życia

• Zdarzenia te zmuszają człowieka do konfrontacji z poczuciem skrajnej bezradności i przerażenia, wywołując dramatyczne reakcje

• Psychicznemu urazowi towarzyszy zawsze „uczucie intensywnego strachu, bezradności, utraty kontroli i zagrożenie unicestwieniem”

• Traumatyczne wydarzenia powodują głębokie, trwałe zmiany w fizjologicznym pobudzeniu, uczuciowości, zdolnościach poznawczych oraz pamięci

• Traumatyczne wypadki mogą rozszczepić normalnie zintegrowane funkcje poznawcze, czyli osoba doznająca urazu może doświadczać intensywnych

      emocji a nie pamiętać samego zdarzenia i odwrotnie zdarzenie może być zapamiętane  bardzo dobrze przy braku jakichkolwiek uczuć
 

Objawy pourazowego zespołu stresu można zakwalifikować do trzech kategorii:

• Nadmierne pobudzenie - odzwierciedla uporczywe oczekiwanie na niebezpieczeństwo. Rozległe i długotrwałe zmiany w fizjologii współczulnego

      układu nerwowego. Zakłócony może zostać normalny „podstawowy” poziom czujnej, ale rozluźnionej uwagi

• Wtargnięcie - rezultat niemożności zapomnienia traumatycznego zdarzenia. Ofiary przeżywają dramatyczne doświadczenia tak jak gdyby one wciąż

      trwały w teraźniejszości. Traumatycznym wspomnieniom towarzyszy brak werbalnej narracji i kontekstu; są one kodowane w formie wyrazistych wrażeń       i obrazów. 

• Zawężenie - jest wyrazem odrętwienia, w które człowiek popada po poddaniu się. System samoobrony załamuje się czasem całkowicie – osoba

      zaczyna sobie radzić przez zmianę własnego stanu świadomości. Uwaga na alkohol i narkotyki. 

Wtargnięcie i zawężenie to dwie sprzeczne reakcje. Obie reakcje uniemożliwiają integrację traumatycznego wydarzenia.

Osoba z urazem

• Uwięziona jest pomiędzy dwoma krańcowymi stanami – niepamięcią a ponownym przeżywaniem urazu

• Przeżywa intensywne uczucia vs obojętność           

• Wykazuje impulsywne nerwowe działanie vs brak inicjatywy

Literatura cytowana

Herman, J.L. (2004). Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańsk: GWP.